Katrien Doms’ gepijnigde landschap ontstaat door het verbranden van de toplaag van houten panelen. Ze creëert hiermee verlaten vlakten, uitgedroogde watervallen en zwartgeblakerde akkers.
Katrien Doms’ gepijnigde landschap Water-Fall.
Katrien Doms (1977, België) is een van de beeldende kunstenaars die zich heeft gespecialiseerd in houten objecten die ze met vuur bewerkt. Haar wandpanelen ontstaan grotendeels buiten, in wisselende weersomstandigheden. Ze maakt gebruik van de onvoorspelbaarheid van de verbranding van hout om organische vormen, reliëfs en subtiele texturen in hout te onthullen. Deze methode geeft haar beelden een karakter van toevalligheid en natuurkracht tegelijk.
Doms’ serie-titel zoals ‘Ukiyo’ verwijst naar het idee van vergankelijke landschappen en ‘zwevende werelden’. Door het afschuren van de zwartgeblakerde toplaag wordt de richting van de houtnerf goed zichtbaar. Een sculpturale vorm ontstaat — een spanningsveld tussen vernietiging en onthulling.
Haar behandeling met vuur, soms meerdere malen, is bedoeld om diepte en ‘spraak’ in het hout naar boven te brengen: wat brandt verdwijnt, maar wat overblijft krijgt een gerijpte, bijna poëtische aanwezigheid.
Reis om te overleven
Katrien Doms werkte eerst als interieurarchitect. Ze koos er later voor beelden te gaan maken die hangend aan de muur een eigen verhaal aan de inrichting van ruimtes geven. ‘Het was niet mijn plan om kunstenaar te worden; het was een reis om te overleven. De bron is een fysiek trauma, de ergste pijn. Ik kroop over de grond van dagelijkse pijn. Maar dat is niet poëtisch genoeg om over te vertellen, dus ik laat zelden journalisten of andere mensen in mijn leven toe’.
Ik zou haar werk willen rangschikken onder Dendroism, waarbij het hout zelf in belangrijke mate het narratief bepaalt. Ik zou er graag met haar praten, maar ze leeft dus graag teruggetrokken, haar mobiele telefoon op ‘mute’. Op haar Instagram-account schrijft ze: ‘Laat me niet uitleggen waarom ik nooit op tentoonstellingen verschijn, waarom ik nooit bel. De kleine dingen lieve mensen, de kleine dingen. Dat is geluk’.
Doms werkt na lang schuren de beelden af met ongekleurde olie en was. Ze laat weer en seizoenen gedeeltelijk bepalen wanneer een stuk af is — regen, vorst of hitte kunnen het werk letterlijk veranderen tijdens het maakproces. ‘Voor een werk had ik een windkracht nodig van ongeveer 6 kilometer per uur. Tijdens het maakproces mislukten twee werken door het plotseling draaien van de wind’.
En: ‘Mijn werk doorstaat een enorme schok: wanneer het hout na branding afkoelt gaat het van 800 graden Celsius terug naar 2 graden in de winter’. Deze houding plaatst haar werk tussen hedendaags ambacht, sculptuur en design.
Nature’s Revenge
Ik vind haar titels mooi. Enkele voorbeelden: ‘Gone with The Wind’, ‘Into Open Waters’, ‘Lakeside Serenade’ en ‘Hope Springs Eternal’. De namen van de panelen zijn romantisch, terwijl ik de beelden zelf eerder met verbrande aarde associeer. En ja, een van haar beelden heet: ‘Nature’s revenge’. De wraak van moeder Aarde komt zeker en vast, nu duurzaam denken steeds meer verdwijnt in fossiele dampen.
Haar wandobjecten worden internationaal getoond en verhandeld. Doms’ beelden zijn te koop via haar Sarah Myerscough galerie en designplatforms. Haar stukken zijn ook op internationale beurzen getoond, zoals Design Miami Fair. Ze heeft ook werk laten zien op tentoonstellingen in Londen.
Zijaanzicht van haar werk Ukiyo 054.
Op Instagram bedankt ze voor alle belangstelling en het geduld dat mensen hebben die voor haar werk sparen. Ze denkt er daarom over wat kleinere werken te gaan maken. Maar juist van die meer bescheiden wandinstallaties kan ze maar moeilijk afscheid nemen.’Terwijl de grote werken zonder aarzeling de deur uitgaan’.
Haar kunst nodigt uit tot lang kijken — de verbranding heeft iets mythologisch en is tegelijk heel erg van vandaag. Doms zet hout als materiaal weer op de voorgrond van een discours over ambacht, natuur en verbeelding. Haar manier van werken inspireert mij, bijvoorbeeld in mijn eigen experimenten met afvalstukken cross laminated timber (CLT). Ik ga beslist verder op deze ingeslagen weg, na het voltooien van mijn beelden Wonderstones en Burning ballerina. Zeker als ik de verhalen zie die Katrien uit hout tevoorschijn kan halen.
Jan Bom, 24 september 2025
Foto’s Tijs Vervecken
