Voor liefhebbers van houtsnijkunst is het ontbreken van werken in hout door de Franse kunstenaar Paul Gauguin (1848 – 1903) in de Janson’s een omissie. Zelfs de houtsnedes die de kunstenaar op Tahiti maakte ontbreken.
Vincent van Gogh en Paul Gauguin waren vrienden, die zelfs enkele maanden in Zuid-Frankrijk samen schilderden. Van de dingen die ze met elkaar gemeen hadden was ook de liefde voor Japanse prenten, die als inpakpapier in Parijs door kunstenaars verzameld werden. Het waren afdrukken van houtsnedes. Van Gogh schilderde er zelfs nog een na, een tuin met bloeiende bomen: ‘De pruimentuin’, een houtprint van Ando Hiroshige uit 1857. Het zou zijn stijl blijvend beïnvloeden. De Japanse houtsnijders lieten het onderscheid tussen voorgrond en achtergrond wegvallen, alsof er geen dichtbij en veraf bestond.
Direct carving
Gauguin ging nóg verder en maakte in de Stille Zuidzee zelf ook houtsnedes, waarin zijn stijl van schilderen heel goed te herkennen is. Kunstkenners stellen dat Gauguin hierin de inheemse stijl van houtbewerking overnam, waarbij de tekening en oneffenheden in een boomstam medebepalend was voor het eindbeeld. Voorheen maakten Westerse beeldhouwers eerste een studie van hun beeld in gips of klei, waarna leerlingen dit met speciale werktuigen een op een kopieerden op steen of marmer. Over dit kenmerk van houtsnijkunst, ook wel ‘direct carving’ genoemd, is in de kunstbijbel Janson’s geen woord te vinden.
Primitivisme
Wel veel over de vele kunststromingen waarin Gauguin is ondergebracht: het fauvisme, post-impressionisme, symbolisme, primitivisme. En ook het nodige over zijn spirituele zoektocht naar de ‘nobele wilde’, die in harmonie met de natuur leefde. Die bestond niet meer, mede door toedoen van de Franse kolonisator. Zelfs de inheemse kunst bestond nauwelijks meer. Daarom besloot Gauguin deze te heruitvinden, en maakte zelfs beeldjes van afgoden. Maar verkopen deed het al net zomin als de schilderijen van Van Gogh.
Houten beelden van Gauguin zijn te vinden in het Musée d’Orsay in Parijs.
